ไขข้อข้องใจ เหตุไฉนจอด รถยนต์ ติดเครื่อง คนร้ายลักเอาไป บริษัทรับประกันภัย ไม่ต้องรับผิดในความสูญหาย ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์

สังคมออนไลน์ขณะนี้ มีการแชร์คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1305/2559 ป.พ.พ.ผู้รับประกันภัยไม่ต้องรับผิด ตามมาตรา 879 วรรคหนึ่ง และมีการตีความไปหลากหลายในวงกว้าง

สำหรับ สรุปคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1305/2559 ข้อความว่า พฤติกรรมของโจทก์ที่จอดรถโดยติดเครื่องยนต์ทิ้งไว้ แล้วลงจากรถไปซื้อของ เป็นการขาดความระมัดระวังในการใช้ทรัพย์ หากโจทก์ใช้ความระมัดระวังตามสมควร โดยดับเครื่องยนต์และล็อคประตู รถยนต์ ให้เรียบร้อยแล้ว เชื่อว่าคนร้ายไม่สามารถลัก รถยนต์ ของโจทก์ไปได้โดยง่าย เหตุที่คนร้ายลัก รถยนต์ ที่จำเลยรับ ประกันภัย ไว้เกิดขึ้น เพราะความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรงของโจทก์ ซึ่งเป็นผู้เอา ประกันภัย จำเลยในฐานะผู้รับ ประกันภัย จึงไม่ต้องรับผิดในความสูญหายของ รถยนต์ ตาม ป.พ.พ.มาตรา 897 วรรคหนึ่ง

ทั้งนี้ จากคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1305/2559 เจ้าของ รถยนต์ จอดไว้ห่างจากจุดซื้อของประมาณ 2 เมตร และต้องใช้เวลารอประมาณ 10 นาที แม้จะห่างจาก รถยนต์ ไม่มาก แต่ไม่ได้ยืนอยู่ใกล้รถพอที่จะป้องกันรถได้ ในระหว่างที่รอนี้ มีผู้ร้ายได้ลัก รถยนต์ ไป หากโจทก์ดับเครื่องยนต์และล็อกประตู รถยนต์ ให้เรียบร้อยแล้ว เชื่อว่าคนร้ายไม่สามารถลัก รถยนต์ ของโจทก์ไปได้โดยง่าย

ผู้อำนวยการ สำนักงานคณะกรรมการกำกับและส่งเสริมการประกอบธุรกิจประกันภัย (คปภ.) จ.นนทบุรี  กล่าวว่า  การตีความของสังคมออนไลน์มีความหลากหลาย และมีการนำไปโยงกับการจอดรถไม่ดับเครื่องทิ้งไว้แล้ว รถหาย ในกรณีอื่นๆ ด้วย ซึ่งไม่ถูกต้อง เพราะต้องดูพฤติกรรมของเจ้าของรถ เช่น การจอดรถทิ้งไว้ไม่ดับเครื่อง แล้วลงไปซื้อผลไม้ซึ่งอยู่ในระยะสายตา และหากเกิดเหตุกับรถ สามารถวิ่งกลับมาทัน ไม่ถือว่าประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง แต่ถ้าเดินซื้อผลไม้จากร้านหนึ่งไปอีกร้านหนึ่งไปเรื่อยๆ ถือว่าประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง

ในสังคมออนไลน์มีการแชร์คำพิพากษานี้ และมีความเห็นส่วนตัวตำหนิบริษัท ประกันภัย แห่งหนึ่ง ซึ่งเห็นว่าไม่น่าจะถูกต้อง และสุ่มเสี่ยงกับคดีหมิ่นประมาท ทั้งในคดีแพ่งและในคดีอาญาได้

คำพิพากษาดังกล่าวเป็นการวินิจฉัยสรุปได้ว่า การที่จอดรถโดยติดเครื่องทิ้งไว้แล้วลงจากรถ ไปซื้อของเป็นการขาดความระมัดระวังในการใช้ทรัพย์ เหตุคนร้ายลักทรัพย์เกิดขึ้น เพราะความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรงของผู้เอา ประกันภัย ผู้รับ ประกันภัย จึงไม่ต้องรับผิดชอบในการสูญหายของ รถยนต์

ประเด็นปัญหาแรกคือ อะไรคือความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง

ประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง หมายถึง การกระทำโดยไม่ได้เจตนา แต่เป็นการกระทำซึ่งบุคคลพึงคาดหมายได้ว่า อาจก่อให้เกิดความเสียหายขึ้นได้ และหากใช้ความระมัดระวังแม้เพียงเล็กน้อย ก็อาจป้องกันมิให้เกิดความเสียหายได้ แต่กลับไม่ได้ใช้ความระมัดระวังเช่นว่านั้นเลย

สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา เคยให้ความหมายไว้ในเอกสารตอบข้อหารือว่า “ความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง จะมีลักษณะไปในทางที่บุคคลนั้น ได้กระทำไปโดยขาดความระมัดระวัง ที่เบี่ยงเบนไปจากเกณฑ์มาตรฐานอย่างมาก” และ กรณีจะเป็นประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง จะต้องเป็นประมาทเลินเล่อเสียก่อน โดยจะเป็นส่วนที่อยู่กึ่งกลางระหว่างจงใจกับประมาทเลินเล่อธรรมดา

วิกิพีเดีย ให้ความหมายไว้ว่า “ผู้กระทำการโดยประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง (gross negligence) กฎหมายไม่อภัยให้เลย และจะเรียกร้องใดๆ ก็มิได้ด้วย เช่น ผู้ได้รับความเสียหายจากการทำสัญญาซื้อขาย โดยที่ตอนทำสัญญานั้น ไม่อ่านข้อความในหนังสือสัญญาให้ถี่ถ้วนก่อน เป็นต้น”

ประเด็นปัญหาที่สองคือ บริษัทประกันภัย สามารถปฏิเสธความรับผิด เนื่องจากความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรงจริงหรือ

ประเด็นนี้ มีกฎหมายที่บัญญัติไว้อย่างชัดเจน ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ลักษณะ 20 หมวด 2 ส่วนที่ 1 ในมาตรา 879 ระบุไว้ชัดเจนว่า “ผู้รับ ประกันภัย ไม่ต้องรับผิด ในเมื่อความวินาศภัยหรือเหตุอื่น ซึ่งได้ระบุไว้ในสัญญานั้นเกิดขึ้น เพราะความทุจริต หรือความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง ของผู้เอา ประกันภัย หรือผู้รับประโยชน์”

นั่นหมายความว่า ความเสียหายทุกประการที่เกิดจากความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรงของผู้เอา ประกันภัย จะไม่ได้รับความคุ้มครองตามสัญญา ประกันภัย อันเกิดด้วยเหตุประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรงทั้งสิ้น

ในตัวอย่างคำพิพากษานี้ อาจจะเป็นเรื่องของการประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง ในการจอดรถติดเครื่องไว้แล้วรถสูญหาย ทำให้บริษัท ประกันภัย ไม่ต้องรับผิดชอบ ซึ่งเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับผู้เอา ประกันภัย โดยตรง

แต่ถ้าความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง ได้ส่งผลให้บุคคลภายนอกเสียหายด้วย กรมธรรม์จะให้ความคุ้มครองไปถึงบุคคลภายนอกหรือไม่นั้น ถ้าพิจารณาจากกฎหมายแล้ว

ต้องตีความได้ว่า บริษัท ประกันภัย ที่รับ ประกันภัย ไว้ ไม่ต้องรับผิดในวินาศภัยใดๆ ทั้งสิ้น ไม่ว่าสำหรับ รถยนต์ คันเอา ประกันภัย ไว้หรือแม้แต่ความเสียหายต่อชีวิต ร่างกาย อนามัย หรือทรัพย์สินของบุคคลภายนอก

ปัญหาต่อมาที่อาจจะเป็นปัญหาเชิงลึกในการตีความกรณี ประกันภัยรถยนต์ มีต่อไปว่า ประกันภัยรถยนต์ มีสองส่วน

ส่วนแรก คือ ประกันภัยรถยนต์ ภาคบังคับ หรือประกันภัยตาม พรบ.คุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ พงศ. 2535 แก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ.2551 และ ประกันภัยรถยนต์ ภาคสมัครใจนั้น จะไม่คุ้มครองหมดเลยหรือไม่

ประเด็นนี้ ความเห็นส่วนตัว ประกันภัยรถยนต์ ภาคบังคับ หรือ พรบ.คุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ มีเจตนารมณ์สำคัญ ในการช่วยเหลือให้ผู้ประสบภัยได้รับการชดใช้ค่าเสียหาย และได้รับค่าเสียหายเบื้องต้น เพื่อช่วยเหลือการบาดเจ็บ หรือยื้อชีวิตของผู้ประสบภัยได้อย่างทันท่วงนี้ ดังนั้น ในส่วนของความคุ้มครองตาม พรบ. จึงน่าที่จะต้องให้ความคุ้มครองอยู่

เหตุการณ์ที่เข้าหลักของความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง แต่เราได้เห็นในชีวิตประจำวันได้แก่ การขับรถย้อนศร ที่เกิดจากความมักง่าย และเอาสะดวกเข้า จนจะกลายเป็นเรื่องปกติของผู้กระทำ และผู้พบเห็นไปแล้ว โดยไม่ทันได้คิด ซึ่งนอกจากจะไม่ได้รับความคุ้มครอง และยังอาจส่งผลต่อชีวิตของผู้ประมาทแล้ว ยังส่งผลกระทบกับประชนชนทั่วไปที่ใช้รถใช้ถนนอีกด้วย

ประการสุดท้าย การส่งข้อความในกลุ่มไลน์หรือ social network ต่างๆ ถ้ามีข้อความอันอาจทำให้ผู้อื่นถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชัง ก็อาจเข้าข่ายความผิดทั้งในส่วนคดีแพ่งและคดีอาญาด้วย ขอให้ระมัดระวัง

ที่มา : โพสต์ทูเดย์